E vitamini faydaları neler, hangi besinlerde bulunur? E vitamini eksikliği belirtileri neler?
Vücudumuzun sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için vitamin ve minerallerin belirli bir düzeyde vücudumuzda bulunması gerekiyor. Beden için çok büyük önem taşıyan bileşenler arasında bulunan E vitamini özellikle vücudunuzun nem dengesi üzerinde oldukça etkili. E vitamini faydaları neler, hangi besinlerde bulunur? E vitamini eksikliği belirtileri neler? Bağışıklık sistemi ile ilişkisi nedir? Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Dr. Öğr.Üyesi Ece Yiğit E vitamini hakkında merak edilenleri anlattı.
E VİTAMİNİ NEDİR?
E vitamini vücudun temel fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gerekli, yağda eriyen ve karaciğerde depolanabilen temel vitamin türlerinden bir tanesidir. 8 farklı formu bulunmakla birlikte insan vücudunda kullanılabilen tek formu alfa tokoferol olarak adlandırılan formdur.
E VİTAMİNİ GÜNLÜK NE KADAR ALINMALIDIR?
Yetişkin erkeklerde günlük 10 mg, kadınlarda 8 mg kadar alınmalıdır. Çocuklarda günlük gereksinim ise yaşa göre 3-10 mg aralığında değişir.
E VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR?
- E vitamini vücudumuzdaki birçok sistemin optimal şekilde çalışabilmesi için gereklidir. Kolesterolü dengeler.
- Alzheimer hastalarında hafıza kaybının ilerlemesini ve fonksiyonel azalmayı yavaşlatabilir.
- Cinsiyet hormonlarının sağlıklı bir şekilde üretilmesi, üreme yeteneğinin arttırılması açısından çok önemlidir.
- Kanser başta olmak üzere birçok hastalığa neden olan neden olan serbest oksijen radikallerinin hücrelerimize zarar vermesine engel olan bir antioksidandır.
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunur.
- Göz sağlığı için gereklidir. Erişkinde göz sağlığının korunabilmesi, büyüme ve gelişme dönemindeki çocuklarda ise sağlıklı göz gelişiminin devamı için gereklidir.
- Ayrıca cildin nem dengesini koruyarak, kendini yenileme hızının ve elastikiyetinin artmasını sağlayarak daha sağlıklı bir cilde sahip olunması açısından faydalıdır.
- Antioksidan özelliği ile cilt kanserine karşı da koruyucu olan E vitamini bu faydaları nedeni ile birçok kozmetik ürünün içeriğinde yer almaktadır.
- Saç ve tırnak sağlığı için önemlidir. Saçların sağlıklı ve hızlı uzamasını sağlarken, tırnak yapısını güçlendirerek kolay kırılmalara engel olur.
E VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
- Zeytinyağı, ayçiçeği yağı, soya yağı, fındık yağı, badem yağı gibi bitkisel yağlar
- Badem, fındık, ceviz, fıstık gibi yağlı tohumlar
- Ispanak, tere, maydanoz, marul, kereviz, lahana, brokoli, balkabağı, kabak, pancar, kırmızı biber, kuşkonmaz, mango gibi sebzeler
- Avokado, muz ve kivi gibi meyveler
- Hayvansal gıdalardan ise; kırmızı et, kümes hayvanları, özellikle somon, ton balığı gibi yağlı balık türleri ve yumurta
E VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NELERE YOL AÇAR, HANGİ HASTALIKLARA NEDEN OLUR?
E vitamini eksikliği nadir görülen bir durumdur çünkü tıpkı A, D ve K vitaminleri gibi E vitamini de karaciğerde depolanmaktadır. E vitamini eksikliği genellikle diyetle yetersiz alım nedeni ile değil sindirim sisteminde yağ emilimi ile ilgili bir sorun olduğunda ortaya çıkar. E vitamini vücutta olması gerekenden az olduğunda; halsizlik, yorgunluk, yaygın ağrılar, tırnak kırılması, saç dökülmesi, cilt kalitesinde bozulma, sinir hücreleri arasındaki ileti bozulacağından kas güçsüzlüğü, koordinasyon bozukluğu, yürümede güçlük, görme bozuklukları, bağışıklık sisteminin optimal çalışamaması ve enfeksiyonlara eğilim ortaya çıkabilir.
E VİTAMİNİ VE BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ İLİŞKİSİ NEDİR?
E vitamini özellikle vücudumuzda enfeksiyonlar ile savaşan hücrelerden olan T lenfositler üzerine etkilidir. Lenfositler bakteriler ve virüsler ile enfekte olmuş hücrelere yapışarak öldürürler. E vitamini T hücrelerinin zarlarının gücünü ve dayanıklılığını korur, etkili çalışmalarını sağlar ve diğer bağışıklık sistemi hücreleri ile iletişim kurmasına yardımcı olur. T hücrelerinin sayısı yaşla birlikte azaldığından optimal düzeyde E vitaminine sahip olmak mevcut T hücrelerinin etkili çalışması, bağışıklığımızın güçlü olması ve enfeksiyonlardan korunmamız için önemlidir.
E VİTAMİNİ TAKVİYESİ KULLANILMALI MI? E VİTAMİNİ FAZLALIĞININ ZARARLARI NELERDİR?
Tüm besin gruplarını dengeli bir şekilde içeren sağlıklı bir beslenme programı ile E vitamini gereksinimi tam olarak karşılanabilir ayrıca bu vitamin karaciğerimizde depolanabildiğinden ancak uzun süreli olarak yeterli miktarda alınamadığında veya sindirim sisteminden emilimi ile ilgili bir sorun olduğunda eksikliği görülür, bunun dışında eksikliği nadirdir. Böyle bir durumda hekim tarafından reçete edilen pozolojide kulanmak uygun olacaktır. E vitaminini ve E vitamini de içeren multivitaminleri hekim tavsiyesi olmamak gerekir çünkü birçok vitamin ve mineral gibi E vitaminin fazlası da zararlıdır. Halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, bulanık görme ve karın ağrısına neden olabilir. Kullanmakta olduğunuz diğer ilaçlar ile etkileşime girebilir.
En korkulan yan etkisi kan sulandırıcı etkisidir. Fazlalığı bağırsaklardan K vitamini emilimine engel olmaktadır. K vitamini pıhtılaşmayı sağlayan vitaminlerden birisidir. E vitamini bu özelliği ile K vitamininin etkisini bloke etmekte ve kanama eğilimini arttırmaktadır. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarımız dikkatli olmalıdır.
