Endemi Nedir? Pandemi Nedir? Endemi İle Pandemi Farkı Nedir
Koronavirüs pandemisinin ardından hayatımıza pek çok yeni kelime kattık. Pandemi, epidemi, Covid-19… Belki de hepimiz sağlık konusunda pek çok terim ve bilgi öğrendik. Peki, aslında pandemi, endemik, epidemi nedir? Bu kelimelerin farkları nelerdir? Hayatımızda sıklıkla kullandığımız kelimeler nasıl türedi? Bulaşıcı hastalıklar bakteriyel veya viral bakteriler tarafından yayılır ve toplumda her zaman mevcuttur. Vakaların yayılımı ve yayılma oranları arasındaki durum, farklı kelimelerle tasvir edilir. O terimler şu şekilde sınıflandırılabilir.
- Endemi: Bir bölgede veya popülasyonda kalıcı olarak bulunan bir hastalığı tanımlar
- Epidemi: Aynı anda birçok insanı etkileyen ve bir veya birkaç topluluğa yayılabilen bir salgındır.
- Pandemi: Yayılma küresel olduğunda bir salgını tanımlamak için kullanılan terimdir.
Endemik nedir?
Physio-pedia sayfasına göre, Endemik; Yunanca’da ‘en’ yani içinde ve ‘demos’ yani insan anlamına gelen kelimelerinden türetilmiştir. Bir toplumda veya ülkede yaklaşık olarak sabit bir düzeyde bulunan bir hastalığı tanımlamak için kullanılır. Her ülkenin kendine has bir hastalığı olabilir. Örneğin; sıtma, Afrika’ya özgü başka bir bulaşıcı hastalıktır. Sağlık Bakanlığı ise endemi terimini şöyle açıklar: Bir enfeksiyon etkeninin veya hastalığın belirli bir coğrafyada veya toplulukta sürekli görülmesi durumu.
Epidemi nedir?
Epidemi, Yunancada üst veya üstü anlamına gelen epi ve insanlar anlamına gelen demos kelimelerinden türetilmiştir ve bir hastalığın belirli bir popülasyonda kısa bir süre içinde çok sayıda insana hızla yayıldığı bir durumu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Epidemi terimi sadece bulaşıcı hastalıklar için kullanılmaz. Ayrıca bir toplumda sağlık risklerinin zararlı bir şekilde artmasına yol açan herhangi bir senaryo ile birlikte kullanılır. Örneğin; küresel olarak obezitedeki artış.
Pandemi nedir?
Pandemi, eski Yunanca’da tüm anlamına gelen (pan) ile insanlar anlamına gelen (demos) kelimelerinden türetilmiştir. Pandemi bulaşıcı ve hızla yayılmasını tanımlamak için kullanılan terimdir. Sağlık Bakanlığı pandemi nedir sorusunu şöyle yanıtlar: Bir hastalığın veya enfeksiyon etkeninin ülkelerde, kıtalarda, hatta tüm dünya gibi çok geniş bir alanda yayılım göstermesi.
Epidemi ve Pandemi arasındaki fark nedir?
Epidemi küresel hale geldiğinde ve nüfusun büyük bir yüzdesini etkilediğinde pandemi olarak bilinir. Pandemi ve epidemi terimleri, hastalığın şiddetini değil, hastalığın yayılma hızını ve mesafesini tanımlamak için kullanılır. Bir pandeminin önemli özellikleri şöyledir:
- Genellikle küresel olmak üzere daha geniş bir coğrafi alanı etkiler
- Çok sayıda insanı enfekte eder
- Genellikle yeni bir virüs veya uzun yıllardır uykuda olan yeni bir virüs türünden kaynaklanır.
- Mevcut bağışıklık çok az veya hiç olmadığı için insanlarda hızla yayılır
- Çok sayıda ölüme neden olabilir
- Hastalığın yayılmasını kontrol etme ihtiyacı nedeniyle, genellikle sosyal etkinin bozulması, huzursuzluk ve ekonomik kayıp olur.
